bài giảng công nghệ chương 6 công nghệ sinh học trong y học

MỞ ĐẦU Cho đến nay, có lẽ thành tựu công nghệ sinh học được thể hiện rõ nét nhất là ở lĩnh vực y học như liệu pháp protein và liệu pháp gen để chữa trị một số bệnh hiểm nghèo (ung thư, nhiễm virus và hiện đang thử nghiệm chữa trị bệnh AIDS...) cũng như để chẩn đoán bệnh (viêm gan, sốt xuất huyết, sán lá gan...) và phòng bệnh (vaccine). Sản xuất hormone • Hormone sinh trưởng người (human growth hormone-HGH) Mỗi tử thi cho khoảng 4-6 mg HGH và muốn chữa khỏi cho một người lùn phải cần lượng HGH thu được từ 100-150 tử thi. Bằng công nghệ DNA tái tổ hợp, người ta có thể thu nhận một lượng lớn HGH từ vi khuẩn E. coli đã tái tổ hợp (1 lít dịch lên men của E. coli thu được một lượng HGH tương đương với lượng thu được từ 60 tử thi). Sản xuất hormone • Somatostatin Mỗi mẻ 7,5 L vi khuẩn E. coli nuôi cấy sẽ cho ra 5 mg somatostatin nguyên chất. Khối lượng hormone này trước đây muốn có phải tiến hành cả năm trên nguyên liệu lấy từ nửa triệu não cừu. Sản xuất enzyme Trong một tương lai gần enzyme sẽ được sử dụng rất rộng rãi trong y học để làm đầu dò cho các thiết bị phân tích y khoa và để chữa bệnh. Hiện nay, một số enzyme như: lucooxydase, hexokinase, esterase, urease, cholesteroloxydase, alcoholdehydrogenase… đã được sử dụng khá rộng rãi trong y học. Sản xuất insulin Insulin là protein chứa 51 amino acid được tổng hợp ở tuyến tụy của người. Vào đầu những năm 80 hãng Eli Lilly và Gentech Inc. (Mỹ) đã đưa ra quy trình sản xuất insulin người bằng công nghệ DNA tái tổ hợp. Đó là protein đầu tiên tạo được bằng công nghệ gen và nhờ công nghệ này mà hiện nay insulin đã được sản xuất đại trà với giá thành rẻ hơn nhiều so với trước kia.